In de eerste twee levensjaren word de basis van de verdere ontwikkeling van je kind gelegd. Je baby ontwikkelt zich in razendsnel tempo en heeft hierbij de liefdevolle zorg nodig van een paar vertrouwde personen. Dan hecht je baby zich veilig, leert hij stress reguleren en ontwikkelt hij zich eerder tot een positieve en ondernemende persoon.
Het brein maakt vlak na de geboorte een cruciale ontwikkeling door. Je baby wordt geboren met ongeveer 30% van zijn uiteindelijke hersencapaciteit. Van de 70% die daar nog bij komt, wordt maar liefst 50% aangelegd in de eerste twee levensjaren. In die periode wordt een ‘hersenfundament’ gelegd, waar je de rest van je leven op moet voortbouwen. Is dat fundament sterk, dan verloopt je verdere ontwikkeling meestal vrij soepel. Is dat fundament zwak, dan wordt het allemaal wat moeilijker.
(Bron: “Wat doen we met de baby?” Marlise Eerkens)
Hechting is de basis voor alle latere relaties. Psychiater John Bowlby heeft in de jaren 60 de basis gelegd voor de hechtingstheorie. Een veilige hechting is belangrijk voor de psychische ontwikkeling.
Het is daarbij belangrijk om sensitief en stimulerend om te gaan met een baby. Geheel volgens de visie van Emmi Pikler is het belangrijk om baby’s, tijdens de zorgmomenten genoeg aandacht te geven, om ze emotioneel bij te laten tanken. Voor een goede ontwikkeling heeft een baby dit echt nodig.
Ik beschouw mijzelf als hoog sensitief. Zo heb ik de neiging veel dingen op te merken in mijn omgeving, diep te reflecteren alvorens te handelen en niet snel en impulsief te handelen. Lastig soms maar in mijn werk als gastouder vaak ook heel handig, doordat ik me eerder bewust ben van onderliggende gevoelens en stemmingen. Hierdoor ben ik empathisch naar baby’s en kinderen toe.
“De handen van de volwassene vormen voor de baby, naast het voeden, het eerste contact met de wereld. Handen raken hem aan, tillen hem op, leggen hem neer, wassen hem, kleden hem aan. Hoe verschillend is het beeld van de wereld die zich aan de zuigeling openbaart als rustige, geduldige, behoedzame, tegelijkertijd zekere handen hem verzorgen, i.p.v. handen die ongeduldig, gehaast, onrustig of zenuwachtig zijn. In het begin betekenen voor de zuigeling de handen alles: ze zijn de mens, ze zijn de wereld.
Emmi Pikler Stichting
Emmi Pikler vond dat je kinderen aandacht, tijd en ruimte dient te geven. Laat kinderen maar bewegen en spelen, onderzoeken en ontdekken op eigen initiatief. Een goede omgeving en een warme interactie vond ze hierbij wel van groot belang. Geef kinderen de tijd die ze nodig hebben om zichzelf, hun omgeving en de anderen te leren kennen. Voor het rustige en gevoelige type die ik ben, een uitspraak die me op het lijf is geschreven.
Vroeger kon ik me nogal eens onzeker voelen als mensen direct overal op afgingen. Enthousiast aan het dansen en zingen sloegen met cliënten, kinderen, bewoners, etc. Ik voelde me bezwaard dat ik niet zo ben en dat maakte me onzeker. Nu weet ik de meerwaarde van mijn karakter te waarderen.
Door te benoemen wat ik ga doen, bij het eten, verschonen, wassen en aankleden, gebeurt dit, voor het kind, op een meer respectvolle manier, dan wanneer ik onaangekondigd van alles aan hun lijf loop te doen.
Bovendien stimuleer ik later, met deze houding, steeds meer de zelfstandigheid van een kind. Door mezelf af te vragen of een kind iets ook alleen zou kunnen. En is het dan nodig dat ik alles overneem of is even een “zetje geven” ook voldoende? Want alleen als ik aandachtig kijk, kan ik goed op het gedrag van een kind reageren als het nodig is.
Werken volgens de visie van Pikler is een andere manier van naar kinderen kijken. Vanuit rust, respect en gelijkwaardigheid. Ze hechtte veel waarde aan een zorgvuldige fysieke verzorging, omdat juist dit de baby het gevoel van geborgenheid en veiligheid geeft. Van daaruit kan een baby met plezier en vertrouwen zelfstandig spelen en bewegen. Het benoemen van alles wat ik doe: van optillen tot eten geven tot spelen is dan ook essentieel in de visie van Emmi Pikler.
Aansluitend hierop: Wat pleit er nou voor om te kiezen voor Gastouderopvang?
1 Betere hechting aan de gastouder.
In vergelijking met de crèche is een gastouder een veel overzichtelijkere plek voor een baby. Niet alleen omdat er minder kinderen zijn, maar vooral omdat het kind, net als bij een gastouder aan huis, steeds maar met één vaste verzorger te maken heeft. Uit onderzoek blijkt dat de hechting van de baby dan ook beter verloopt
2 Gastouders zijn vaak sensitiever.
Uit onderzoek bleek bovendien dat gastouders sensitiever waren dan pedagogisch medewerkers op de crèche. M.a.w.: gastouders voelen beter aan wat een kind nodig heeft. Eigenlijk is dat wel logisch; gastouders hebben altijd te maken met dezelfde groep kinderen en kennen ze dus beter. Het voordeel van deze hogere sensitiviteit zit hem in het welbevinden van kinderen.
3 Welbevinden kinderen hoog.
Dat welbevinden is gemiddeld hoger bij kinderen in de gastouderopvang dan bij kinderen in de crèche. Dat is gunstig. Want al klinkt ‘welbevinden’ misschien als een vage subjectieve maat, dat is het allerminst. In onderzoeken wordt het begrip omschreven als: ‘de mate waarin kinderen zich veilig en ontspannen voelen en genieten van de activiteiten waar ze mee bezig zijn.’
4. Langetermijneffecten relatief goed.
De langetermijneffecten van het inschakelen van een gastouder, zowel aan huis als uit huis is dat ze er beter afkomen dan de crèche.